Muzeum Kinematografii w Łodzi jest jedynym w Polsce, chroniącym zabytki z dziedziny techniki, sztuki i kultury filmowej. Samodzielną działalność prowadzi od 1 kwietnia 1986 roku, choć faktycznie powołane zostało do życia już dziesięć lat wcześniej jako Dział Kultury Filmowej w Muzeum Historii Miasta Łodzi. Jego założycielem i pierwszym dyrektorem (do 2000 r.) był dr Antoni Szram.

Muzeum zajmuje nie tylko pałac (dawna rezydencja fabrykanta Karola Scheiblera), lecz również okazały budynek przylegającej doń dawnej wozowni (dziś wyposażone w aparaturę projekcyjną najnowszej generacji kino z kameralną widownią na około 70 miejsc) oraz niegdysiejszej stajni, gdzie obecnie znajdują się pracownie, część magazynów oraz pomieszczenia biurowo-administracyjne.

Przeprowadzone prace remontowo-konserwatorskie pozwoliły przystosować pałac do celów ekspozycyjnych. Dzięki renowacji poddasza udało się uzyskać dość dużą dodatkową powierzchnię; zachowane drewniane konstrukcje tworzą znakomitą oprawę architektoniczną galerii nazwanej „strychem czerwonym” (nie otynkowane, ceglane ściany). Warto zwrócić też uwagę na pomysłowo zaadaptowaną piwnicę. Pogłębiona, pozwoliła na stworzenie obszernej przestrzeni wystawienniczo-magazynowej. Te półkoliście sklepione wnętrza (w jednym z nich znajduje się kominek) znakomicie spełniają rolę galerii – miejsca różnorodnych prezentacji, spotkań, promocji.

Muzeum-instytucja to nie tylko zajmowana przezeń siedziba, organizowane wystawy czy spotkania – to przede wszystkim muzealna kolekcja. Niezwykle atrakcyjne zbiory to ponad 50.000 eksponatów. Są wśród nich unikatowe urządzenia z epoki poprzedzającej film – latarnie magiczne z przełomu wieków, mutoskop, czy budzący zachwyty zwiedzających fotoplastikon pochodzący z pracowni wynalazcy tego urządzenia, Augusta Fuhrmana – prawdziwy unikat, jeden z czterech na świecie tego rodzaju zachowany egzemplarz. Jest imponujący zbiór aparatów fotograficznych i kamer filmowych wyprodukowanych w znanych na całym świecie firmach. Na uwagę zasługuje też bogata kolekcja różnorodnych projektorów filmowych ilustrujących kolejne etapy rozwoju techniki filmowej od początków kina po dzień dzisiejszy. Są to profesjonalne i amatorskie projektory i rzutniki na wszystkie szerokości taśmy (8 mm; 9,5 mm z perforacją pośrodku; 16 mm; 35 mm) i różnorodne źródła światła – od lampy naftowej po łuk elektryczny. Wśród nich znajdują się wszystkie modele produkowane w nieistniejących już dziś, jedynych tego rodzaju w Polsce, Łódzkich Zakładach Kinotechnicznych „Prexer”. W zbiorach mamy także kilkanaście tysięcy polskich i zagranicznych plakatów filmowych, fotosy, bogaty zbiór scenariuszy (w różnych wersjach językowych) i scenopisów. Także projekty scenograficzne do filmów fabularnych i animowanych, wśród nich prace m.in. Anatola Radzinowicza, Lidii i Jerzego Skarżyńskich, Kazimierza Mikulskiego, Władysława Starewicza, Bogdana Sölle.

W kolekcji muzeum znajdują się bogate archiwa twórców polskiej sztuki filmowej – Andrzeja Munka, Jana Rybkowskiego, Aleksandra Forda, Jerzego Ziarnika, Jerzego Toeplitza przekazane przez ich spadkobierców. Są to imponujące ilościowo zbiory zapisków, korespondencji, fotografii, dokumentów związanych z ich prywatnym i zawodowym życiem.

Muzeum posiada własną filmotekę, którą tworzy blisko 1.500 tytułów – obok filmów fabularnych również animowane, w przeważającej części tytuły składające się na historię filmu polskiego. Prowadzi także działalność wydawniczą, było koproducentem kilku polskich filmów.