Na tegorocznym festiwalu zaprezentujemy 48 filmów, w tym 29 w konkursie. Oto ich alfabetyczny wykaz, wraz z opisami i terminami projekcji.

Aleppo. Notatki z ciemności, 88’
reżyseria: Wojciech Szumowski i Michał Przedlacki /TVN/

– Gdzie jest mama? Jest w niebie. I brat. I dziadek. I siostra – mówi kilkuletnia dziewczynka z Aleppo, miasta – symbolu trwającej w Syrii wojny. – Nie mam żadnych marzeń – dodaje niewiele starszy chłopiec. Jak żyć wśród spadających bomb, strzelających zewsząd snajperów, w zamieniających się w ruiny budynkach? Ratować życie czy zabijać? Autorzy filmu pokazują losy mieszkańców Aleppo: duchownego, lekarza z polowego szpitala, powstańca Armii Wolnej Syrii, komendanta wojskowego i dowódcy brygady islamskich radykałów. W kraju, którego 10 milionów obywateli straciło domy.
Środa, 25 listopada, godz. 9.00 /konkurs/

 

Alina Janowska. Z Pawiaka, 18’
reżyseria: Andrzej Kaluszko /AURA FILM/

Nieznany fragment życia Aliny Janowskiej, która w czasie wojny była przez kilka miesięcy więziona na Pawiaku. Aktorka opowiada o pobycie w celi z kobietami, z których tylko ona cudem ocalała, i o niezwykłym przenikaniu się życia i sztuki, kiedy już po wojnie przyszło jej zagrać rolę w „Samsonie” Andrzeja Wajdy. Jedna ze scen z jej udziałem została nakręcona na dziedzińcu Ministerstwa Edukacji w al. Szucha, czyli dokładnie tam, gdzie w czasie wojny przywożono ją na przesłuchania do siedziby gestapo. Film z jednej strony jest dramatycznym świadectwem grozy wojny i okupacji niemieckiej w Polsce, z drugiej refleksją nad pragnieniem życia.
Piątek, 27 listopada, godz. 9.00 /konkurs/

 

Amerykanka. All included, 52’
reżyseria: Viktar Korzun /BELSAT TV (TVP S.A.)/

Alaksandr Fiaduta, dziennikarz, pisarz i działacz społeczny, w latach 90. krótko współpracownik Łukaszenki, a potem opozycjonista, spędził po wyborach prezydenckich 2010 roku 110 dni w więzieniu białoruskiego KGB, tak zwanej „amerykance”. I o tym czasie napisał książkę, która stała się podstawą do zrealizowanego przez Biełsat filmu. Jego główna idea to oswoić zło – ukazać przerażającą machinę represji tak ironicznie, by stała się karykaturą samej siebie.
Czwartek, 26 listopada, godz. 15.00 /konkurs/

 

Bezokolicznik (2015), 28’
reżyseria: Aleksandra Pustynnova

Pierwsze centrum adaptacji imigrantów otwarto w niedużym rosyjskim mieście Tambow. Imigranci uczą się tam rosyjskiego z niezwykłego podręcznika, który pokazuje, jak należy witać się z policjantem, czy dawać łapówkę czy nie, jak zachowywać się w towarzystwie rosyjskich kobiet… Ekipa budowniczych z Uzbekistanu starannie poszukuje odpowiedzi na wszystkie te pytania tak w książce, jak i w rzeczywistości.
Sobota, 28 listopada, godz. 15.30

 

Biała gorączka, 48’
reżyseria: Andrzej Gajewski /Studio Filmowe EVEREST/

Lubow Passar jest lekarzem-psychiatrą, choć niektórzy uważają ją za szamankę. Ona sama zresztą nie zaprzecza. „Syberyjskie narody nie mogą żyć bez szamanów. Na księdza można się wyuczyć, a szamanem trzeba się urodzić” mówiła kilka lat temu reporterowi Jackowi Hugo-Baderowi w wywiadzie opublikowanym w „Wysokich Obcasach”. Passar jest Udehejką. Leczy swoich rodaków, ale i przedstawicieli innych rdzennych narodów Syberii – Ewenków, Ewenów, Ulczów czy Nanajów – z alkoholizmu, który porównuje do Holokaustu.
Czwartek, 26 listopada, godz. 13.00 /konkurs/

 

Bo jestem stąd, 45’
reżyseria: Grzegorz Linkowski /Aurum Film/

Poruszający obraz poszukiwania tożsamości Warmiaków poprzez próbę dotarcia do zbrodni towarzyszących wejściu na te obszary Armii Czerwonej i ciągnących za regularnym wojskiem maruderów. Reżyser idzie śladem tabu, którego swoją „Różą” dotknął Wojciech Smarzowski. Konstrukcję dokumentu łączącego konwencję opowieści o kulturze regionu i kryminału łączy postać narratora – dziennikarza telewizyjnego Krzysztofa Ziemca. – Opowiadam o chwilach sprzed 70 lat, czyli całkiem niedawnych. Poruszam kwestie nieznane większości Polaków. W filmie pełnię rolę filmowego narratora, składam puzzle z miejsc, wypowiedzi, które układają się w jedną, gorzką, ale prawdziwą całość – mówił Ziemiec radiowej Trójce.
Czwartek, 26 listopada, godz. 10.45 /konkurs/

 

Boris Dorfman – A Mentsch (2014), 50’
reżyseria: Uwe von Seltmann i Gabriela von Seltmann

To dokument zrealizowany w jidysz. Nakręcony we Lwowie, stanowi pierwszą część planowanej „żydowskiej trylogii” (Lwów, Tel Awiw, Nowy Jork). 90-letni bohater filmu jest prawdopodobnie ostatnim Żydem we Lwowie, który posługuje się jidysz jako językiem ojczystym.
Sobota, 28 listopada, godz. 12.00

 

 

Chcę żyć, 30’
reżyseria: Ewa Żmigrodzka /TVP S.A./
Rozrachunkowa spowiedź dziennikarza i pisarza polsko-izraelskiego, Romana Fristera z czasami Zagłady. Bohater filmu – więzień obozów Mauthausen, Auschwitz, uczestnik marszu śmierci, po wojnie więziony przez UB, pozbawiony prawa do wykonywania zawodu dziennikarza, a później wieloletni korespondent Radia Wolna Europa oraz polskiej sekcji BBC i korespondent tygodnika „Polityka” na Bliskim Wschodzie – opowiada o Polakach, Niemcach i Żydach; o postawach konkretnych ludzi, które nie są czarno-białe, a przynajmniej nie w stopniu, do jakiego jesteśmy przyzwyczajeni. Wspomnienia Fristera ilustrują współczesne ujęcia filmowe z Auschwitz-Birkenau oraz fotografie archiwalne.
Piątek, 27 listopada, godz. 11.00 /konkurs/

 

Depozytariusz, 12’
reżyseria: Mateusz Kudła /TVN/

„Ten człowiek robi dla relacji polsko-niemieckich więcej niż Sejm i Bundestag” – mówi jeden z bohaterów dokumentu Mateusza Kudły. „Ten człowiek” to Łukasz Kazek, który poszukuje w Sudentach depozytów ukrytych przez uciekających przed frontem Niemców. Kazek odszukuje właścicieli schowków, by sentymentalne skarby – fotografie, dokumenty i osobiste pamiątki – wróciły do nich po 70 latach. – Najpierw się dziwią, że jakiś młody Polak chce im coś dać. A potem przytulają się, płaczą i opowiadają. Opowiadają o strasznych rzeczach – mówi Kazek.
Piątek, 27 listopada, godz. 19.30 /konkurs/

 

Dotknięcie anioła, 62’
reżyseria: Marek Tomasz Pawłowski /Zoyda Art Production/

Henryk Schoenker, syn ostatniego przewodniczącego Gminy Żydowskiej w Oświęcimiu, ujawnia światu nieznaną historię tragicznej szansy emigracji Żydów. Zanim zrodziła się idea obozu Auschwitz-Birkenau, jesienią 1939 roku powstało w mieście Biuro Emigracji Żydów do Palestyny. Założył je na rozkaz niemieckich władz wojskowych Leo Schoenker, ojciec bohatera filmu. Tysiące ludzi w nadziei na ratunek ściągały ze Śląska do zwykłego miasteczka Oświęcim. Schoenker zawezwany do Berlina do Eichmanna składał sprawozdanie z wielką wiarą i konkretnym planem międzynarodowego działania. Dziś Henryk wraca do ruin rodzinnej rezydencji, które niosą echa tamtych wydarzeń.
Czwartek, 26 listopada, godz. 13.00 /konkurs/

 

Dybuk. Rzecz o wędrówce dusz, 86’
reżyseria: Krzysztof Kopczyński /Eureka Media/

Do Humania na Ukrainie przyjeżdża 30 tysięcy chasydów celebrować żydowski Nowy Rok na grobie cadyka Nachmana.  Cadyk obiecał zbawienie każdemu Żydowi, który na Rosz Haszana pomodli się, zatańczy i zaśpiewa przy jego grobie. Nachman zachęcał także uczniów do rozmawiania z Bogiem jak z przyjacielem, do radosnej i szczerej modlitwy. Chasydzi chętnie podporządkowują się nakazom ukochanego cadyka i odprawiają swoje obrzędy żywiołowo i z entuzjazmem. Tłumy chasydów przybywających do Humania są podporą lokalnej gospodarki, jednak nie wszyscy są z tego zadowoleni. Prawicowo nastawieni mieszkańcy stawiają krzyż w miejscu ich modlitwy i budują pomnik Kozakom, którzy podczas powstania narodowego w 1768 roku zamordowali tysiące Żydów i Polaków.
Piątek, 27 listopada, godz. 19.30 /konkurs/

 

Dziadku, nie słyszę, 21’
reżyseria: Izabela Kiszczak /PWSFTviT/

Codzienność Czesława i Marii Teresy Kiszczaków widziana oczami ich wnuczki Izabeli. Babcia wciąż energiczna, pewna swoich przekonań, niezmienionych od czasów PRL. Dziadek – generał i szef MSW (zmarł 5 listopada 2015 r.), niegdyś jeden z najpotężniejszych ludzi PRL, w czasie realizacji filmu 90-letni człowiek porozumiewający się ruchami głowy. Za oknami domu Kiszczaków demonstracje w rocznicę pacyfikacji kopalni Wujek.
Czwartek, 27 listopada, godz. 11.00 /konkurs/

 

Dzień przebaczenia (2013), 32’
reżyseria: Dina Barinova

Rodzina Samodurowych mieszka we wsi Uglaniec w Obwodzie Woroneskim. Szura i dwóch jej braci, Alosza i Pietia są niewidomi od urodzenia. Po śmierci rodziców i starszego brata Szura zrezygnowała z oddania chorych braci do szpitala psychiatrycznego. Od 10 lat mieszkają w trójkę.
Sobota, 28 listopada, godz. 15.30 /konkurs/

 

 

Egzamin dojrzałości 45’
reżyseria: Filip Gieldon /PWSFTviT/

Trzy bohaterki zdają maturę. Każda ma bagaż życiowy, który nadaje egzaminowi dojrzałości wyjątkowe znaczenie. Światy Aleksandry, Joanny i Pauliny dzieli prawie wszystko: doświadczenie, klasa społeczna i zupełnie inne plany na przyszłość. Okoliczność tytułowego egzaminu dojrzałości jest dla reżysera pretekstem do zbudowania drobiazgowych i filmowych portretów wyrazistych bohaterek.
Czwartek, 26 listopada, godz. 15.00 /konkurs/

 

 

Ikona (2016)
reżyseria: Wojciech Kasperski /Delta Film/

Najnowszy dokument Wojciecha Kasperskiego będzie miał premierę w przyszłym roku. Na naszym festiwalu na specjalnym przedpremierowym pokazie zaprezentujemy jego roboczą wersję. Warto ją zobaczyć zanim film trafi na festiwale w Polsce i w świecie.

„Pojechaliśmy z ekipą do Rosji na północ od Irkucka szukać miejsca, w którym lekarze pracują z nieuleczalnie chorymi. Odwiedziliśmy kilka szpitali, rozmawialiśmy ze specjalistami z różnych dziedzin: od onkologów po leczących wojenne traumy. Ostatecznie wylądowaliśmy w szpitalu psychiatrycznym, gdzie przez prawie dwa miesiące robiliśmy zdjęcia. Pracowaliśmy dzień w dzień ubrani w kitle jak reszta personelu. Tam są dziewczynki, dla których nie ma miejsca w domach dziecka i babcie z alzheimerem. Są ludzie zupełnie zdrowi, tyle że bezdomni. To wysypisko, gdzie społeczeństwo wyrzuca tych, z którymi nie ma co zrobić. Tych, którzy są niepotrzebni, którzy nie mają żadnej rodziny, za którymi nikt nie stoi. I prawie wszyscy „jadą” na tym samym leku. Ogłuszeni, żeby chodzili jak zombi, w tę i z powrotem. Z moich początkowych obserwacji wynikało, że nie ma żadnego planu leczenia ani pieniędzy na odpowiednie leki. Później się okazało, że niektórzy biorą poważniejsze leki o silnym, antypsychotycznym działaniu. Jednak większość z zamkniętych tam osób to ludzie, którzy w innych okolicznościach mogliby funkcjonować w społeczeństwie. Autorem zdjęć do Ikony jest Łukasz Żal. Znamy się jeszcze ze szkoły. Od początku był taki plan, żeby za każdym razem w Rosji pracować z nową osobą. Co więcej, zależało mi, że to był ktoś, kto nie mówi po rosyjsku i nigdy tam nie był. Niesamowite jest pierwsze zetknięcie się z rosyjską kulturą i z syberyjską przestrzenią. Zawsze robi bardzo duże wrażenie i zupełnie odmienia pracę”.
Wypowiedzi pochodzą z wywiadu, jakiego Wojciech Kasperski udzielił Katarzynie Skorupskiej dla Magazynu SFP (czerwiec 2014 r.)
Czwartek, 26 listopada, godz. 19.00

 

Jaster. Tajemnica Hela, 59’
reżyseria: Marek Tomasz Pawłowski i Małgorzata Walczak /Zoyda Art Production/

Film o tragicznym losie bojownika oddziałów specjalnych Kedywu Armii Krajowej Stanisława Jastera, pseudonim Hel. Jaster, niesłusznie posądzony o zdradę, został zabity przez towarzyszy broni w lipcu 1943 roku, najprawdopodobniej na mocy prewencyjnego wyroku. Ponieważ nigdy nie odnaleziono dokumentów procesowych Jastera, formalnie nie może zostać zrehabilitowany. Dokument  jest próbą symbolicznej rehabilitacji Hela oraz wyjaśnienia tragicznych okoliczności.
Piątek, 27 listopada, godz. 9.00 /konkurs/

 

K2. Dotknąć nieba (2015), 72’
reżyseria: Eliza Kubarska /HBO/

Poruszający dokument, który stawia pytania o cenę pasji, o trudne wybory, o to, co w życiu ważne. Podczas wyprawy do podnóża K2 dzieci tragicznie zmarłych alpinistów próbują zmierzyć się z przeszłością. Rok 1986 przeszedł do historii himalaizmu jako „czarne lato”. W wyprawie na K2, drugi pod względem wysokości szczyt świata, zginęli uznani himalaiści: Tadeusz Piotrowski, Dobrosława Miodowicz-Wolf oraz Julie Tullis. Niemal trzydzieści lat później ich dzieci: Hania Piotrowska, Łukasz Wolf, Lindsay Tullis i Chris Tullis jadą pod K2, żeby zrozumieć, dlaczego ta góra tak bardzo fascynowała ich rodziców. Dlaczego gotowi byli poświęcić dla niej wszystko. To jedna z najtrudniejszych podróży w ich życiu. Eliza Kubarska, reżyserka i jednocześnie narratorka filmu, jest doświadczoną alpinistką. Podczas wyprawy zadaje sobie najważniejsze pytania: czy jej pasja jest warta tak wielkiego ryzyka, czy wspinając się, może mieć dziecko? W filmie wykorzystane zostały materiały archiwalne, m.in. intymne listy Tadeusza Piotrowskiego do żony i nienarodzonego dziecka. Dużym atutem produkcji są spektakularne zdjęcia Radosława Ładczuka. Autorem fotosów jest alpinista i fotograf – David Kaszlikowski. Oniryczny nastrój filmu wzmacnia sugestywne tło muzyczne opracowane przez Michała Jacaszka. K2. Dotknąć nieba to międzynarodowa koprodukcja, która powstała przy udziale HBO Europe i Studia Andrzeja Wajdy.
Piątek, 27 listopada, godz. 15.30

 

Kasia i Sylwek, 12’
reżyseria: Nadim Suleiman /PWSFTviT/

Gotują, spacerują, opowiadają, jak się spotkali. Są typową parą, choć poznali się w Polskim Związku Niewidomych – Sylwek nie widzi. Pochodzący z Syrii reżyser – student łódzkiej Szkoły Filmowej – w dyskretny sposób towarzyszy małżeństwu w ich codziennym życiu.
Środa, 25 listopada, godz. 12.00 /konkurs/

 

 

 

Koniec świata, 38’
reżyseria: Monika Pawluczuk /Wajda Studio/

Kilka historii spotyka się w czasie jednej nocy, na którą zapowiadano koniec świata. Słuchacze dzwonią do Kuby Wandachowicza prowadzącego audycję w radiu. Opowiadają o sprawach tragicznych, bolesnych, a czasem drobnych, wręcz zabawnych. Widać, jak wielka jest potrzeba rozmowy, bycia wysłuchanym, potrzeba bycia z kimś. – Chciałam sobie odpowiedzieć na bardzo proste, wręcz banalne pytanie: co jest najważniejsze w życiu? To brzmi potwornie, ale chciałam zobaczyć, co dzieje się z nami w obliczu naszego końca świata – mówi reżyser Monika Pawluczuk.
Środa, 25 listopada, godz. 12.00 /konkurs/

 

Królowa ciszy (2014), 80’
reżyseria: Agnieszka Zwiefka /HBO/

Denisa to romska dziewczynka, która mieszka wraz z rodziną w obozowisku na obrzeżach Wrocławia. Ma 10 lat i jest głuchoniema. Podobnie jak pozostałe dzieci z nielegalnego koczowiska nigdy nie była w szkole, nie potrafi pisać ani czytać, żyje w ekstremalnie trudnych warunkach, bez bieżącej wody i stałego dostępu do prądu. Rówieśnicy się z niej śmieją, rzadko zwracają się do niej po imieniu, częściej mówią o niej „głucha” albo „głupia”. Dziewczynka ma problemy z porozumiewaniem się z dziećmi, potrafi je jednak zaangażować do wspólnych zabaw. Biegają po śmietnikach, zbierają niepotrzebne nikomu rzeczy i wykorzystują je do zabawy. Pewnego dnia Denisa znajduje na wysypisku śmieci karton z bollywoodzkimi filmami, zaczyna poświęcać całe dnie na oglądanie choreografii i próby naśladowania tancerek. Gdy dorośli członkowie romskiej społeczności zmagają się z biedą, wykluczeniem i codzienną niechęcią, Denisa tańczy wśród kur, psów i dzieci. Dzięki tańcowi i wyobraźni żyje w swoim świecie, w którym może robić to, na co ma ochotę i wyrazić emocje, o których nie może opowiedzieć. Reżyserka dokumentu Agnieszka Zwiefka obserwuje Denisę i jej otoczenie. Widzi otwartą, radosną i bardzo towarzyską dziewczynkę, która zbudowała własny świat, ale jednocześnie żyje w miejscu i społeczności, które silnie determinują jej los. – Od Denisy i innych dzieci dowiedziałam się wiele o radości życia. I myślę, że to jest coś, co jest ważne dla nas wszystkich – mówi Zwiefka. – One zawsze myślą o „tu i teraz”, nie zastanawiają się nad przeszłością i przyszłością, próbując cieszyć się każdą chwilą niezależnie od tego, co życie przynosi, nawet jeśli nie ma zbyt wiele do zaoferowania.
Sobota, 28 listopada, godz. 14.00 /konkurs/

 

Ludzie duchy, 45’
reżyseria: Martyna Wojciechowska i Marek Kłosowicz /TVN/

W Tanzanii wierzy się w magiczną moc albinosów, a z fragmentów ich ciał szamani przygotowują eliksiry, które mają zapewnić szczęście i dobrobyt. Chorzy na bielactwo stają się więc zwierzyną łowną. Tymczasem dla rządu jedynym sposobem na ochronę życia osób z albinizmem jest ich izolacja w ośrodkach otoczonych murem z drutem kolczastym i pilnowanych przez strażników.
Sobota, 28 listopada, godz. 10.00

 

Mediterranea (2015), 107’
reżyseria: Jonas Carpignano

Dwaj przyjaciele – dzięki kontaktom wśród przemytników – wyruszają w niebezpieczną podróż z Burkina Faso do Europy w poszukiwaniu pracy i lepszego życia – taki jest punkt wyjścia Mediterranei – filmu nominowanego do Złotej Palmy w Cannes i zdobywcy One Future Prize na IFF w Monachium. „Carpignano w odważny sposób ilustruje napięcie towarzyszące próbie dochodzenia własnej indywidualności w kulturze rasistowskiej. Mediterranea jest swego rodzaju rozwinięciem tematyki, jaką reżyser podjął w swoim krótkim metrażu A Chiana, który zdobył nagrodę krytyków w Cannes w 2014 roku” – zauważa krytyk. – Jest coś takiego w słowie emigrant, co sprawia, że brzmi abstrakcyjnie. Jak problem statystyczny, z którym muszą się uporać biurokraci – mówi reżyser. – Bardzo trudno mieć do nich emocjonalny stosunek. Ale przez pokazanie  konkretnych osób i ich losów możemy diametralnie zmienić to myślenie. – Na to liczę. I dlatego bardzo chciałam, żeby ten obraz zobaczyli widzowie festiwalu – dodaje Ewa Puszczyńska.
Środa, 25 listopada, godz. 21.00

 

Michnik. Bądź realistą, chciej niemożliwego (2015), 96’
reżyseria: Maria Zmarz-Koczanowicz /Studio Largo/

Film dokumentalny o Adamie Michniku, jednej z najciekawszych postaci polskiego życia politycznego. O legendzie opozycji, współtwórcy Okrągłego Stołu, twórcy „Gazety Wyborczej”, eseiście, osobie wywołującej skrajne emocje sympatii i antypatii. O charyzmatycznym liderze, który swoją postawą potrafił zmienić bieg wydarzeń w Polsce, jak to miało miejsce w przypadku słynnego listu do generała Kiszczaka czy w przypadku decyzji o ujawnieniu afery Rywina. O człowieku, który ma wielu wyznawców i wielu zdecydowanych wrogów. – Jednym z tych, którzy zmienili Polskę – opowiadała Maria Zmarz-Koczanowicz, reżyserka filmu, w wywiadzie udzielnym „Gazecie Wyborczej”. – Ktoś powie – pomnik. Ale taki, który nie pasuje do żadnego cokołu. Człowiek niepoddający się obróbce. Nieuczesany. Nie do sformatowania. Zmarz-Koczanowicz podkreśla, że nie chciała robić solennego, historycznego filmu o Polsce, o Marcu, o Komitecie Obrony Robotników, „Solidarności”, stanie wojennym. To jest film o zadziwiającym człowieku, który właściwie się nie zmienił, odkąd był licealistą z poprawką z fizyki, przed którym Gomułka ostrzegał na Biurze Politycznym, i który jako osiemnastolatek pojechał na Zachód i „wdarł się” do centrów polskiej emigracji, do Giedroycia i Nowaka-Jeziorańskiego, żeby przedstawić się im jako nieoczekiwany sojusznik w polskiej sprawie – tłumaczyła. Michnika portretują m.in. Barbara Toruńczyk, Jan Tomasz Gross, Helena Łuczywo.
Piątek, 27 listopada, godz. 17.00

 

Miejsce urodzenia (1992), 47’
reżyseria: Paweł Łoziński /Studio Filmowe Kronika, PWSFTviT/

Henryk Grynberg ocalał z Zagłady wraz z matką. Wyjechali do Stanów Zjednoczonych. Minęło 50 lat, lecz przeszłość nie dawała mu spokoju. Przyjechał więc do Radoszyny – wsi, w której się urodził, i w pobliżu której ukrywał się z rodziną w czasie wojny – by poznać losy ojca i młodszego o pięć lat brata. Braciszka, wówczas niespełna dwuletniego, rodzice powierzyli opiece jednego z gospodarzy. Ojciec pewnego dnia poszedł po mleko i nigdy już nie wrócił do wykopanej w lesie ziemianki. W wędrówce śladami dzieciństwa towarzyszy Grynbergowi  kamera. Henryk Grynberg cierpliwie chodzi od domu do domu i pyta. Jedni witają go z radością. Opowiadają mu o urodzie matki i młodości ojca, o ich ślubie, narodzinach dzieci i o tym, jak w czasie wojny pomagali Żydom przetrwać. A także o swym strachu – przed Niemcami i donosicielstwem sąsiadów. Inni niechętnie wracają pamięcią do tamtych lat, czując, że w końcu będą musieli wykrztusić tragiczną prawdę o malcu oddanym Niemcom na śmierć i o mężczyźnie zamordowanym przez Polaków. Przybysz zza oceanu jednak nie rezygnuje. Konfrontując własne wspomnienia z tym, co słyszy, uparcie naciska rozmówców, aż wreszcie poznaje tę prawdę, a nawet nazwisko braci – zabójców ojca. Odnajduje też miejsce jego spoczynku i wydobywa z ziemi szczątki, przy których, jak znak rozpoznawczy, leży butelka na mleko. Film otrzymał wyróżnienie oraz nagrodę Polskiej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych podczas XXII Lubuskiego Lata Filmowego w Łagowie w 1992 roku, I nagrodę w kategorii filmu dokumentalnego na Bałtyckim Festiwalu Filmowym i Telewizyjnym w Bornholmie w 1993 roku i w tymże roku Grand Prix, Nagrodę Europejskiej Fundacji Kultury na IV Festiwalu Filmów Dokumentalnych „Vue Sur Les Docs” w Marsylii.
Czwartek, 26 listopada, godz. 17.00

 

Mój tata Gene Gutowski (2014), 63’
reżyseria: Adam Bardach /Bardach Productions/

Gene Gutowski, producent m.in. Wstrętu, W matni, Nieustraszonych pogromców wampirów, współproducent nagrodzonego Oscarem Pianisty Romana Polańskiego, był nastolatkiem, kiedy podczas II wojny światowej najpierw wojska radzieckie, a potem niemieckie wkroczyły do jego rodzinnego Lwowa. Dzięki brawurze i szczęściu synowi prawnika i pianistki udało się ujść z życiem i dotrzeć do Warszawy, gdzie jako Eugeniusz Gutowski znalazł pracę w niemieckim przedsiębiorstwie Junkers, co zawdzięczał znajomości języków. Wstąpił do Armii Krajowej. Kiedy gestapo wpadło na jego trop, uciekł na Łotwę i pracował w niemieckiej firmie budowlanej. Po wojnie, zanim trafił do Hollywood, był agentem specjalnym ścigającym przestępców wojennych, ilustratorem mody, dystrybutorem filmów. Po latach, umiejętnie balansując między wzruszeniem i humorem, historię Gutowskiego opowiada jego syn, filmowiec Adam Bardach. – Chciałem dowiedzieć się czegoś o swoich korzeniach oraz spędzić trochę czasu z ojcem – mówił reżyser w wywiadzie dla radiowej Trójki. – Dopiero w wieku 25 lat poznałem historię mojej rodziny, wcześniej ojciec chciał nas przed nią chronić. Kiedy w końcu zaczął opowiadać, poczułem, że muszę dowiedzieć się więcej. Wtedy też wróciłem do rodzinnego nazwiska Bardach. To właściwie zainicjowało proces pracy nad filmem. Gene Gutowski mawia, że życie to rollercoaster pędzący przez tragedię, szczęście, przygody, zwycięstwa oraz porażki. – A ja jak zawodnik w ringu zawsze staram się podnieść, by stawić czoła nowym wyzwaniom – podkreśla 90-letni dziś producent.
Piątek, 27 listopada, godz. 21.00

 

Mów mi Marianna 74’
reżyseria: Karolina Bielawska /Studio Filmowe Kalejdoskop/

Marianna urodziła się jako mężczyzna. W latach 80., kiedy chciała dokonać korekty płci, miała wybór: albo leczenie w zakładzie psychiatrycznym elektrowstrząsami, albo życie w kłamstwie. Po 43 latach życia w ciele męskim, kiedy poczuła, że spełniła wszystkie role społeczne – ojca, męża, syna – zdecydowała się odejść od wszystkich, których kochała. A rodziców pozwać do sądu, bo tylko tak mogła zmienić zapis w metryce. – Nie ma tutaj ofiary i kata. Są ludzie i problem, z którym muszą się zmierzyć – mówiła Bielawska o filmie wyróżnionym nagrodą Premio Zonta Club Locarno oraz przez publiczność Ińskiego Lata Filmowego.
Czwartek, 26 listopada, godz. 10.45 /konkurs/

 

Nadejdą lepsze czasy (2015), 94’
reżyseria: Hanna Polak /HBO/

Jedenastoletnia Jula żyje na największym wysypisku śmieci w Europie.  Odgrodzona płotem z betonu od reszty świata, oficjalnie nie istnieje. Dziewczynka dorasta wśród nędzy i rozkładu. Jednak mimo to śmieje się i zakochuje, maluje włosy i robi makijaż, żeby pięknie wyglądać. Żartuje, słucha muzyki, czyta czasopisma wyciągnięte ze sterty śmieci, aby wiedzieć, co dzieje się w zewnętrznym świecie – świecie, o którym może tylko pomarzyć, przyglądać mu się z dystansu, z ogromnej góry śmieci, która jest jej domem. Piękne i pełne kolorowych świateł miasto kusi z daleka. Światła i reklamy Moskwy błyszczą, lśnią bogactwem i mrugają bezczelnie do odartych ze wszystkiego mieszkańców wysypiska. Ludzie po tej stronie płotu mogą tylko śnić o normalnym życiu. Pragną szczęścia i normalności. Jula ma jedno marzenie: wyrwać się z wysypiska. Rosyjska swałka znajduje się zaledwie osiemnaście kilometrów od Kremla i Placu Czerwonego; wysypisko ma wysokość siedemnastopiętrowego budynku i ponad dwa kilometry długości. To „zakazane terytorium” – ogromne, bezkresne. Żyje tu około tysiąca ludzi, najuboższa, pozbawiona wszelkich środków do życia grupa społeczna Rosji.
Środa, 25 listopada, godz. 18.00

 

Nasiona (2005), 27’
reżyseria: Wojciech Kasperski /Eureka Media, TVP/

Debiut Wojciecha Kasperskiego zrealizowany dekadę temu w ramach projektu „Rosja – Polska. Nowe spojrzenie”. 12 młodych dokumentalistów z Polski i Rosji, głównie studentów szkół filmowych, przygotowało projekty filmów – Polacy o Rosji, Rosjanie o Polsce. Nasiona były z nich wszystkich filmem najczęściej nagradzanym. Kasperski pojechał na Ałtaj. Idąc wieczorem przez wieś, ekipa zobaczyła fotogeniczny obrazek: chłopca bawiącego się kawałkiem płonącej kory. Z chałupy wybiegła skośnooka kobieta, zawołała ich do środka. Tak zostali wciągnięci w życie niesamowitej rodziny. „W swoim pierwszym w życiu dokumencie młody reżyser musiał sprostać najtrudniejszemu wyzwaniu – zrobić film bez światła, bez pocieszenia, bez nadziei, że cokolwiek nim zmieni” – pisał w „Gazecie Wyborczej” Tadeusz Sobolewski.
Czwartek, 26 listopada, godz. 19.00

 

Ochotnicy, 37’
reżyseria: Anton Tsialezhnikau /BELSAT TV (TVP S.A.)/

Korpus ochotniczy „Prawego sektora” powstał z inicjatywy tego ruchu pod koniec czerwca 2014 roku i jest unikatową formacją militarną. Jego zadanie to obrona jedności terytorialnej oraz niepodległości Ukrainy. Z punktu widzenia prawa jest grupą przestępczą, chociaż ochotnicy walczą ramię w ramię z żołnierzami armii ukraińskiej przeciwko wspólnemu wrogowi. Władze ukraińskie liczą się z taką siłą i chcą mieć ją pod kontrolą. „Prawy sektor” domaga się jednak niezależności od sił zbrojnych czy MSW, dlatego państwo nie zaopatruje tej formacji w broń, ochotnicy nie dostają żołdu, nie mają statusu uczestników działań bojowych. W filmie oglądamy bojowników z miejscowości Pieski, położonej trzy kilometry od Doniecka.
Piątek, 27 listopada, godz. 13.00 /konkurs/

 

Ostap, 28’
reżyseria: Taras Dron /Taras Dron/

Film o dwóch braciach. Jeden żyje we Lwowie, drugi znajduje się w niewoli u separatystów w szpitalu w Doniecku. Obaj wierzą, że dojdzie do wymiany jeńców, dzięki której będzie im dane się spotkać.
Środa, 25 listopada, godz. 15.00 /konkurs/

 

 

 

Otchłań (2009), 33’
reżyseria: Wojciech Kasperski /Vostok Films/

Obwód magadański ma powierzchnię mniej więcej Francji, ale jest tam tylko jedna droga. I robi się nią coś w rodzaju kółka. Filmowcy pokonali prawie 3 tys. km, zobaczyli świat, do którego trudno przywyknąć. W niektórych miejscowościach mieszkało kiedyś po 10 tys. ludzi, a w 2009 roku, kiedy film powstawał, nie było nikogo. Wchodzili do opuszczonego domu, gdzie w pokoju leżała tylko poduszka, albo do sali balowej, w której wciąż wisiały głośniki, stał gramofon i płyty. Nie byli typem turystów, na których patrzy się tam nieufnie. Nie poruszali się landrowerem z kogutem. Kiedy głodnieli, kupowali pasztet, pół chleba i jedli mając za stół maskę auta. To zjednywało ludzi. Słuchając ich opowieści, próbowali dotrzeć do poszukiwaczy złota.
Czwartek, 26 listopada, godz. 19.00

 

Piano, 41’
reżyseria: Vita Maria Drygas /Drygas Production/

Antonetta Mischenko, studentka Konserwatorium Muzycznego w Kijowie, ocaliła pianino niesione na barykady. Tak zaczęła się historia instrumentu, który stał się symbolem pokojowej rewolucji na Ukrainie i zarazem oporu wobec autorytarnej władzy. Losy pianina poznajemy poprzez czwórkę bohaterów – Antonettę, pierwszą wykonawczynię muzyki Chopina i ojczystego hymnu na Majdanie, Lyudmilę Chichuk, światowej sławy kompozytorkę, żołnierza Volodimira i Bohdana, zamaskowanego mężczyznę, który odkrywa w sobie miłość do niezwykłego instrumentu.
Piątek, 27 listopada, godz. 9.00 /konkurs/

 

Pielgrzym, 61’
reżyseria: Paweł Jóźwiak-Rodan /Opus Film/

Roman miał burzliwe życie. Przerwał studia i w Singapurze został przemytnikiem. Kiedy wrócił do Polski, zaczął pracę w korporacji. Jego życie zdawało się iść właściwym torem, do czasu kiedy został aresztowany i skazany za popełnione wcześniej przestępstwa. Po wyjściu na wolność zaczął zupełnie nowe życie. Chce odpokutować błędy przeszłości, chodząc. Poznajemy go, gdy razem z innymi byłymi więźniami sposobi się do pieszej wyprawy z Polski do Moskwy i z powrotem. 4500 kilometrów marszu ma być symbolem pojednania między Wschodem a Zachodem.
Środa, 25 listopada, godz. 12.00 /konkurs/

 

Po prostu jako człowiek, 28’
reżyseria: Bogdan Lęcznar i Dorota Petrus /BAZA Grupa Medialna/

Od 60 lat wolontariuszki z Niemiec w ramach zadośćuczynienia i pokuty za winy i krzywdy wojenne, ojców, dziadów i całego narodu niemieckiego, przyjeżdżają do pracy na rzecz szpitala Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie. Podejmują się najtrudniejszych zajęć w szpitalu. Pracują w kuchni, obierają ziemniaki, myją okna, pracują w ogrodzie. Są też obecne na oddziałach. Uczestniczą w rehabilitacji dzieci, w wielu czynnościach wyręczają pielęgniarki. Same finansują przyjazd i pobyt.
Środa, 25 listopada, godz. 10.30 /konkurs/

 

Promyk, 20’
reżyseria: Katarzyna Dąbkowska-Kułacz /Katarzyna Dąbkowska-Kułacz/

Dominika jest pierwszą niewidomą osobą, która podchodzi do egzaminu, by zdobyć patent jachtowego sternika morskiego. Żeglarstwo jest jej pasją od wielu lat, a zdanie egzaminu to marzenie, którego realizacja wzbudziła wiele kontrowersji nie tylko w świecie żeglarskim. Czy to możliwe i odpowiedzialne, by osoba niewidoma sterowała statkiem? Kiedy Dominika zaczęła tracić wzrok, bała się, że będzie musiała zrezygnować z tego marzenia, ale dziś, gdy już nie widzi, wierzy w nie jeszcze bardziej. Egzamin właśnie się rozpoczyna…
Czwartek, 26 listopada, godz. 15.00 /konkurs/

 

Przychodzę na grób kogoś innego, 38’
reżyseria: Tomasz Patora /TVN/

Wnioski z trwającego ponad osiem lat dziennikarskiego śledztwa każą podejrzewać, że w jednym z polskich krematoriów zwłoki ludzkie miano za nic, a tysiące rodzin mogły pochować w grobach prochy obcych osób.
Wtorek, 24 listopada, godz. 17.00

 

 

 

Punku Yatray, 13’
reżyseria: Robin Lipo /PWSFTviT, Guru Film/

Film pochodzącego z Czech studenta Szkoły Filmowej w Łodzi opowiada o człowieku, który próbuje wyrwać się z codziennego pędu. Ma go uratować powrót do natury i odnalezienie miłości do życia. Czy pomogą szamańskie rytuały Ayahuasca, które są odprawiane na terenach Ameryki Południowej od setek lat?
Czwartek, 26 listopada, godz. 9.00 /konkurs/

 

Shujayya, 21’
reżyseria: Mohammed Almughanni /PWSFTviT/

Konflikt izraelsko-palestyński widziany oczyma pochodzącego ze Strefy Gazy studenta łódzkiej Szkoły Filmowej. Choć w filmie nie słychać huku wystrzałów, ich skutki widać w każdym kadrze opowieści o rodzinnej miejscowości reżysera i o okaleczonej przez wojnę rodzinie Waela i Isry Alnamla. Wojna, która dotyka dorosłych, jest przerażająca, więc co powiedzieć, gdy jej ofiarami są dzieci?
Piątek, 27 listopada, godz. 11.00 /konkurs/

 

Skazane na ślub, 24’
reżyseria: Ewa Marcinowska /TVN/

Serwnet ma 12 lat. Rok temu uciekła ze swojej wioski, bo rodzice postanowili wydać ją za dużo starszego obcego mężczyznę. Abebu to 15-letnia rozwódka wydana za mąż trzy lata wcześniej w zamian za kawałek pola. Belaynshe ma 14 lat, od dwóch lat mąż ją bije, gwałci i upokarza. W Etiopii dwie na pięć dziewczynek wydawanych jest za mąż przed ukończeniem 18. roku życia. Najwięcej takich małżeństw zawieranych jest na wsiach. Dziewczynki, aby uniknąć małżeństwa, uciekają ze swoich wiosek i masowo trafiają na ulice dużych miast. Dominika Kulczyk jedzie do Etiopii, by spotkać się z przymusowo wydawanymi za mąż nieletnimi dziewczynkami oraz wesprzeć działalność organizacji pozarządowej Yenege Tesfa pomagającej dzieciom ulicy.
Piątek, 27 listopada, godz. 13.00 /konkurs/

 

Smoleńsk 2010. Na własne oczy, 54’
reżyseria: Jacek Kruczkowski /OnTime Productions/

Zbiór relacji operatorów telewizyjnych, którzy 10 kwietnia 2010 roku byli w Smoleńsku. Katastrofę prezydenckiego Tu-154M z operatorskiej i dziennikarskiej perspektywy przedstawiają m.in. Radosław Sęp, Krzysztof Kołosionek, Sławomir Wiśniewski – montażysta, naoczny świadek katastrofy, który jako jedyny nakręcił film bezpośrednio po niej, a także Paweł Wudarczyk, Krzysztof Łapacz i Jurij Kołtowicz. Ich wspomnienia ilustrowane są nagraniami, które z różnych względów nie pojawiły się w relacjach reporterskich z miejsca tragedii.
Środa, 25 listopada, godz. 10.30 /konkurs/

 

Spacer, 15’
reżyseria: Jagoda Szlec /PWSFTviT/

Chodząc po mieście z ekipą filmową, bohater szuka bezpiecznego miejsca, by opowiedzieć o powodach dla których uciekł z Donbasu i stał się dezerterem.
Wtorek, 24 listopada, godz. 17.00

 

 

 

Strażacy w Łodzi. Ludzie. Służba. Historia, 45’
reżyseria: Bogna Bohdanowicz /Fundacja „Aby nikt nie zginął”/

Wspomnienia strażaków – seniorów oraz członków ich rodzin uzupełnione archiwaliami Wojewódzkiej Komendy Straży Pożarnej w Łodzi, prywatnymi zdjęciami i dokumentami rozmówców.
Wtorek, 24 listopada, godz. 17.00

 

 

 

 

TOTART, czyli odzyskiwanie rozumu, 76’
reżyseria: Bartosz Paduch /Darek Dikti Biuro Pomysłów/

Opowieść o alternatywnej grupie, należącej do najważniejszych formacji artystycznych w Polsce XX wieku. Twórcy filmu starają się odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących relacji między sztuką a ludzką egzystencją. Na ile idee i wartości formacji TOTART są obecne dzisiaj wśród jej byłych członków? Co zostało z wczorajszych haseł i radykalnych wizji? Czy członkowie formacji nadal tworzą jej spuściznę, czy może już dawno się poddali i zdradzili te idee? Autorzy dokumentu pokusili się o zderzenie „oficjalnego” wizerunku szalonych bohaterów z pięknej przeszłości z prozą życia wypełnionego obowiązkami, pracą i zarabianiem pieniędzy. Jak legenda daje sobie radę na wolnym rynku?
Czwartek, 26 listopada, godz. 9.00 /konkurs/

 

Twórca niepotrzebny 13’
reżyseria: Inka Bogucka /Ibfilm/

Film o Zbigniewie Stanisławskim, jednym z twórców animacji o Bolku i Lolku. Bohater nie ma z czego żyć, a w dodatku staje się ofiarą urzędniczych absurdów. Stworzył jednak sobie sposób na przetrwanie – samotnie tworzy animowny film, którego być może nikt nie obejrzy, chyba że nastąpi zmiana sytuacji podobnych mu osób, mających, jak on, ogromny wkład w kulturę naszego kraju, niedocenionych, mimo zasług – niepotrzebnych.
Piątek, 27 listopada, godz. 13.00 /konkurs/

 

Uwolnić Asie Bibi, 80’
reżyseria: Maciej Grabysa i Michał Król /Adam Parszywka, SWM Młodzi Światu, Citizengo/

Opowieść o Asii Bibi – pakistańskiej katoliczce skazanej za rzekome bluźnierstwo przeciw Mahometowi na karę śmierci. Jej historia pociągnęła za sobą zabójstwa znanych pakistańskich polityków. Mimo reakcji opinii międzynarodowej kobieta nadal siedzi w pakistańskim więzieniu. I czeka na wyroki kolejnych instancji.
Środa, 25 listopada, godz. 15.00 /konkurs/

 

 

Wyleczyć pamięć, 12’
reżyseria: Monika Meleń /TVP SA/

Czy traumatyczne wydarzenia z okresu Holokaustu zostają w człowieku na zawsze? Co widzą byli więźniowie obozów koncentracyjnych, gdy zamkną oczy? Czy pamięć da się wyleczyć? Czy ona boli? W Polsce istnieje specjalistyczna przychodnia powołana wyłącznie dla byłych więźniów obozów koncentracyjnych i dzieci Holokaustu.
Piątek, 27 listopada, godz. 13.00 /konkurs/

 

 

 

Zdobyć miasto, 60’
reżyseria: Ewa Ewart /TVN/

Dramatyczny zryw zbrojny pod kierownictwem Armii Krajowej w okupowanej przez Niemców Warszawie do dziś dzieli Polaków. Jak upływ czasu i  przemyślenia kształtowały oceny tych, którzy z najwyższym entuzjazmem przystąpili do Powstania Warszawskiego.
Sobota, 28 listopada, godz. 10

 

 

Ziomkowie (2014), 52’
reżyseria: Paweł Mirzojev

Ekipa podróżuje po miejscach, gdzie urodzili się sławny reżyser Andriej Tarkowski, twórca animacji Jurij Norsztejn i scenarzysta Giennadij Szpalikow. Pokazuje dzieciom, dzisiejszym uczniom z tych miejscowości, filmy ich słynnych ziomków. Przed widzami wyłania się portret pokolenia opierający się na szczerości i czystości dziecięcych twarzy i losów, a z drugiej strony – na braku perspektyw.
Sobota, 28 listopada, godz. 15.30