W 2018 roku obchodzimy 100-lecie urodzin znakomitego szwedzkiego reżysera Ingmara Bergmana. Z tej okazji 14 lipca o godz. 16 w Muzeum Kinematografii w Łodzi pokażemy film Fanny i Aleksander z 1982 roku.

Pokaz filmu zostanie poprzedzony archiwalnymi nagraniami z planu filmowego oraz komentarzami profesora Tadeusza Szczepańskiego, wybitnego znawcy twórczości Bergmana.

Fanny i Aleksander to „pożegnanie Bergmana zarówno z kinem, jak i z własnym dzieciństwem. Lodowaty chłód postaci, wielokrotnie pojawiający się w jego poprzednich filmach, w Fanny i Aleksander topnieje. Ostatnie dzieło Bergmana jest równocześnie jego najcieplejszym filmowym spojrzeniem na świat. Film kryje w sobie wszystkie głębokie wątki twórczości Bergmana – zmagania i samotność artysty, jego stosunek do Boga i ludzi, moc wyobraźni i siły próbujące ją unicestwić. Wokół tych >podskórnych< motywów reżyser rozwija historię rodziny Ekdahlów, szczególnie mocno eksponując dziecięce postacie Fanny i Aleksandra. W filmie pokazuje z jednej strony czar dzieciństwa, z drugiej – tajemne siły walczące o duszę małego człowieka (…). Fanny i Aleksander to podobny do wszystkich filmów i jednocześnie od nich odmienny utwór Bergmana. Po kameralnych dramatach szwedzki mistrz nakręcił prawdziwie epicką opowieść. To największe Bergmanowskie widowisko stanowiło równocześnie najdroższe przedsięwzięcie szwedzkiej kinematografii. Ponieważ produkcja pochłonęła mnóstwo pieniędzy, producent stał się celem ataków za podkopanie budżetu Szwedzkiego Instytutu Filmowego. Te głosy ucichły po premierze i kasowym sukcesie filmu na całym świecie – największym w karierze reżysera.” (fragment książki „Panorama kina najnowszego 1980–1995. Leksykon”; red. Barbara Kosecka, Anita Piotrowska, Wojciech Kocołowski, Kraków 1997)

W Muzeum Kinematografii w Łodzi dokładnie w 10. rocznicę śmierci Bergmana 30 lipca 2017 otworzyliśmy wystawę „Zwierciadło Bergmana”, niejako wyprzedzając obchody 100-lecia urodzin w 2018. Jej kuratorem był prof. Tadeusz Szczepański, autor znakomitej książki o szwedzkim mistrzu – stąd zbieżność tytułu ekspozycji z tytułem Jego znakomitej monografii.

Wystawa pokazywała warsztat Reżysera oraz polską recepcję twórczości Bergmana. Poza własnymi zbiorami Muzeum (fotosy i plakaty, szczególnie do filmów granych najpierw w kinach studyjnych, potem na Konfrontacjach, a także latarnie magiczna i projektor – tego samego rodzaju, jakie miał Bergman) zrealizowaliśmy specjalnie do wystawy trzy filmy muzealne: 1/ o pracy Bergmana nad filmem, to połączenie wypowiedzi prof. Szczepańskiego o etapach pracy od próby czytanej przez ustawianie aktorów po próbne ujęcia na planie, z fragmentami dokumentalnych zapisów pracy m.in. nad „Fanny i Aleksander”, 2/ o autotematyzmie w filmach Bergmana, 3/ o znaczeniu twórczości Bergmana dla polskich twórców – tu wypowiadają się m.in.: Krzysztof Zanussi, Mariusz Wilczyński, Magdalena Łazarkiewicz, Filip Bajon, Robert Gliński, Mariusz Grzegorzek i inni.

Na wystawie znalazły się, poza materiałami ze zbiorów własnych Muzeum, eksponaty z archiwum prywatnego Tadeusza Szczepańskiego oraz pozyskane z Ambasady Szwecji, Fundacji Bergmana (Stiftelsen Ingmar Bergman), Sjöberg Bildbyrå, Svensk Filmindustri, a także Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego, Polskiej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych, Biblioteki Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi.

wstęp wolny