15 lutego otworzyliśmy wystawę zdjęć Bogdana Dziworskiego, wybitnego filmowca, mistrza fotografii ulicznej. Zdjęcia prezentowane na ekspozycji to niezwykły obraz polskiego społeczeństwa lat 60, 70, 80 i 90.

– Fotografia to ten rodzaj sztuki, gdzie liczą się łut szczęścia i refleks. Albo coś zostanie w ułamku sekundy utrwalone albo przechodzi w zapomnienie – mówił Bogdan Dziworski. – Fotografia pomaga mi w pracy filmowej. Szybko decyduję się na ustawienie kamery, na kąt kamery. Tak się dzieje dzięki godzinom wychodzonym z aparatem fotograficznym za pomocą którego podglądałem ludzi. 

Większość zdjęć prezentowanych na wystawie zostało wykonanych w Łodzi – od lat 60. po pierwszą dekadę XXI wieku. Widać podwórka, Śródmieście, Polesie, Bałuty, podmiejskie festyny. Co ciekawe, artysta dokładnie pamięta miejsce powstawania konkretnego zdjęcia, jego okoliczności, a nierzadko dialogi osób uwiecznionych na kliszy. Powstawanie albumu było okazją do zajrzenia w przepastne archiwa fotografa. Wybór zdjęć, nieoczywisty i niejednoznaczny, sprawił, że zarówno wystawa, jak i towarzysząca jej publikacja pokazują Dziworskiego jako fotografa wszechstronnego. To właśnie, jak mówił Rafał Łochowski, kurator wystawy, było nadrzędnym celem. Dla samego twórcy ponowne odkrycie zdjęć, które zrobił wiele lat wcześniej, było nierzadko zaskoczeniem rzucającym nowe światło na niektóre prace.

Wiele miejsca w dyskusji zajął temat dzisiejszych realiów pracy fotografa, zmian w społeczeństwie, a także w przestrzeni miejskiej. – Te czasy były inne, ale to człowiek się liczy – mówił fotograf. – Czy to będą trzepaki, czy morze albo góry, czy to będzie taki czy inny pejzaż, na pierwszym miejscu jest zawsze człowiek.

***

Fotografie Bogdana Dziworskiego należą do kanonu polskiej fotografii powojennej. To czarno-białe ujęcia, klasyczne w formie i treści wyrazu. Przedstawiają chwile z życia zwykłych ludzi: młodych i starych, ładnych i brzydkich, w pracy czy  podczas zabawy.

Bogdan Dziworski z zawodu jest operatorem i twórcą filmowych dokumentów. Jego zdjęcia przypominają niejednokrotnie kadry z monochromatycznych filmów Polskiej Szkoły Filmowej: Wajdy, Morgensterna czy Hasa. Nawyki, spojrzenie wyniesione z pracy, z ruchomym obrazem czynią go doskonałym obserwatorem życia i rejestratorem ludzkich zachowań. Fotograf z doskonałą lekkością kadruje rzeczywistość, a przedstawione na zdjęciach sytuacje posiadają trudną do uchwycenia aurę, o której pisał Walter Benjamin w „Małej historii fotografii”. W efekcie każde zdjęcie to mini opowieść, która stanowi poetycką lub zabawną anegdotę.

Twórczość Bogdana Dziworskiego to nie tylko fotografia uliczna i reportaż z drugiej połowy XX wieku. To również realizowany konsekwentnie, przez dekady, projekt cechujący się ogromnym ładunkiem emocjonalnym. Zdjęcia Dziworskiego mają również znaczenie historyczne i poznawcze. Wiele kadrów z jego fotograficznego zapisu, tworzonego trochę jakby, przy okazji, przez lata nie ujrzało światła dziennego. Pierwszy album pod tytułem „My View” ukazał się w 1981 roku, w Wiedniu. Kolejny powstał dopiero w latach 90. Wówczas zorganizowano również kameralne wystawy: w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu i Częstochowie.

Pokaz „f/5.6” w Muzeum Kinematografii będzie obszerną, przekrojową retrospektywą, prezentującą całokształt wieloletniej twórczości fotograficznej Bogdana Dziworskiego. Podczas wystawy pokazanych zostanie wiele niepublikowanych dotąd prac, specjalnie wyselekcjonowanych spośród rozległego archiwum fotografa.

Ekspozycji będzie towarzyszył album pod tym samym tytułem, w którym znajdzie się szeroki wybór czarno-białych fotografii, kadry z filmów, eseje Adama Mazura, Tadeusza Sobolewskiego i Wojtka Wieteski oraz fragmenty korespondencji Autora z Andrzejem Wajdą.

***

Bogdan Dziworski urodził się w 1941 roku. W 1965 roku ukończył studia na Wydziale Operatorski PWSTiF. W 1994 roku otrzymał tytuł doktora, a w 2002 profesora zwyczajnego. W 2014 roku odznaczony złotym medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”. Współpracował z Polską Kroniką Filmową, łódzką Wytwórnią Filmów Oświatowych oraz Przedsiębiorstwem Realizacji Filmów „Zespoły Filmowe”. Jest autorem wielu znakomitych filmów dokumentalnych, głównie krótko- i średniometrażowych.

Po wernisażu zapraszamy na spotkanie z Bogdanem Dziworskim, Rafałem Łochowskim (kurator wystawy, Leica 6×7 Gallery Warszawa) i Bartłomiejem Talagą (projektant albumu towarzyszącego wystawie).

Wystawa w Muzeum Kinematografii w Łodzi potrwa do 6 maja 2018 r.